خواجه عبدالله برقیبَرَقی، خواجه عبداللّه ، نخستین کس از میان جانشینان منصوبِ خواجه یوسف همدانی (متوفی ۵۵۵) برای تعهّد مرجعیّت روحانی پس از او انتخاب شد. ۱ - ولادتبه قولی در خوارزم‌زاده شد و در اوان جوانی در بخارا به حلقه خواجه یوسف همدانی پیوست. هر چند، به روایتی دیگر، پدر جدّش بود که از خوارزم به بخارا آمد و در آنجا خاندان محترمی از فقهای حنفی را بنیان گذاشت. ۲ - اجداد برقینام برقی را یا منسوب به بَرَق دانسته‌اند که شهری بود در شمال گُرگانْج و نزدیک به آن، یا از صورت معرَّب بره مشتق شمرده‌اند، با این فرض که نیاکان خواجه عبداللّه چوپان بوده‌اند. ۳ - آرامگاهاو در آرامگاهی بر روی تپه شارستان بخارا و نزدیک به ابوبکر کَلاباذی صاحب کتاب التَعرُّف مدفون است. با اینهمه، در قرن نهم محلّ دقیق گور او مشخّص نبود. برقی ظاهراً کسی را به جانشینی خود بر نگزید و دو جانشین دیگر همدانی، خواجه احمد یَسَوی و خواجه عبدالخالق غُجْدُوانی ، سلسله صوفیان آسیای مرکزی را، که خواجه یوسف بنیان نهاده بود، استمرار بخشیدند. ۴ - فهرست منابع(۱) ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، چاپ مصطفی عبدالواحد، قاهره ۱۹۷۱، ج ۱، ص ۱۵۸؛ (۲) عبدالرحمن بن احمد جامی، نفحات الانس من حضرات القدس، چاپ مهدی توحیدی‌پور، تهران (تاریخ مقدمه ۱۳۳۶ ش)، ص ۳۷۷؛ (۳) غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، لکهنو ۱۳۲۰/۱۹۰۲، ج ۱، ص ۵۳۱؛ (۴) فخرالدین علی صفی، رشحات عین الحیات، تاشکند ۱۳۲۹/۱۹۱۱، ص ۷؛ (۵) احمدبن محمود معین الفقراء، تاریخ ملازاده در ذکر مزارات بخارا، چاپ احمد گلچین معانی، تهران ۱۳۳۹ ش، ص ۶۶. |